YOLDA OLMAK TUNCELİ NEREDE, NASIL GİDİLİR?

Türkiye‘de bakir doğası, nefes kesen güzellikteki vadileri, çağlayan akarsuları, zengin tarihi geçmişi, kendine has gelenek ve görenekleriyle en özel şehirlerden biri olan Tunceli, son yıllarda iç turizmde giderek popülerleşen bir destinasyon.

Özellikle yerel üretim kooperatifleriyle Türkiye’nin dört bir yanına organik tarım ürünleri gönderen şehir, üniversite mezunu ve yüksek okuma yazma oranıyla da ülkemizin bu alanda öncü kentlerinden.

Tunceli hakkında kısa bilgiler

Dersim adı ile ilgili olarak M.Ö. 4. yüzyıla ait bilgiler bulunuyor. Yunan gezginler kendi notlarında bölgeyi Daranis olarak anlatmışlar. MÖ 519 yılında Dara (Darius) Perslere kral olduktan sonra tarihçi Ptolemy bugünkü Tunceli’den, Daranalis olarak bahsetmiş. Bu isim, yüzlerce yıl kullanılmış.

Dersim adının kökeni konusunda kabul edilen başka bir görüşe göre, Dersimliler, Hazar Denizi'nin güneyindeki Pers öncesi halklardan biri olan ve Deylem bölgesinde yaşantılarını sürdüren Deylemliler’le de ilişkilendiriliyor. Moğol işgaline kadar yurtlarını koruyabilen Deylemlilerin 1256 yılında gerçekleşen Moğol işgalinden kaçarak günümüzde Tunceli olarak bilinen bölgeye yerleştikleri sanılıyor. Dersim adının da bu halktan geldiği düşünülüyor.

Tarihi geçmişi M.Ö. 2200’lü yıllara uzanan Tunceli, tarih boyunca Hurriler, Hititler, Urartular, Medler, Persler, Makedonyalılar, Romalılar, Bizanslılar Sasaniler, Selçuklular ve Osmanlı egemenliği altına girmiş.

1071 Malazgirt Savaşından sonra Diyarbakır’ın fethindeki katkılarından dolayı Çubuk Bey’e Harput, Palu, Çemişgezek ve çevrelerinin yönetimi verilerek 1085’te Çubukoğulları Beyliği kuruldu. Aynı yıllarda Mengücek Bey, bugünkü Tunceli’nin kuzeyini de içine alacak şekilde Erzincan ve çevresinde Mengücekoğulları Beyliğini kurdu.

Bölge, Fatih Sultan Mehmet’in 1473 Otlukbeli Savaşında Akkoyunluları mağlup etmesiyle Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlıların vali atayarak bölgeden ayrılmasıyla Safevilerin bölgedeki Şii faaliyetleri artmış. Yavuz Sultan Selim’in 1514 Çaldıran Savaşında Safevileri yenmesiyle bölgedeki Osmanlı egemenliği pekişmiş.

Dersim bölgesi, Osmanlı idari teşkilatında Diyarbakır ve Erzurum eyaletlerine bağlıydı. 19. yüzyılın ilk çeyreğine kadar bölge Osmanlı’nın egemenliği altındaki beyler tarafından yönetildi.

Cumhuriyet Dönemi’ne kadar Farsçada Gümüş Kapı anlamına gelen Dersim adıyla anılan kentin ismi 1935’te Tunceli olarak değiştirilerek, daha önceden Kalan olarak bilinen günümüzdeki şehir merkezine taşınmış.

Türkiye’de kilometrekareye düşen 12 kişiyle Türkiye’nin en az nüfus yoğunluğuna sahip kenti olan Tunceli’nin nüfusu 88 bin 120, yüzölçümü ise 7.705 km². Tunceli’nin trafik plaka kodu 62, telefon alan kodu ise 428. Merkez ilçesi ile birlikte 8 ilçesi bulunan Tunceli’nin ilçeleri: Çemişgezek, Hozat, Mazgirt, Nazımiye, Ovacık, Pertek ve Pülümür.

Yazının devamını okumak için tıklayınız.