BATTALGAZİ ULU CAMİ

Battalgazi ilçesinde (Eski Malatya) bulunan Ulu Cami, 1224 yılında Selçuklu hükümdarı Alaaddin Keykubat zamanında yapılmıştır. Daha sonraları 1247 ve 1274 yıllarında esaslı tamir gören caminin kitabesine göre mimarları Yakup bin Ebubekir el-Malati ve Mansur bin Yakup’tur. Tuğladan yapılmış kısımlar ilk cami şeklini, taş olanlar ise daha sonra yapılan ilaveleri gösterir. Dört eyvanlı plan ile İran’daki büyük Selçuklu camilerinin Anadolu’daki ilk ve tek örneğidir. Mihrap önü kubbesine bitişik, ortasında bahçesi ve havuzu ile iç avlu, planın aslını meydana getirmektedir.

Dikdörtgen bir plan şemasına sahip olan cami, iki bölümden inşa edilmiştir. Bunlardan biri harim, diğeri ise kayseriye olarak adlandırılmıştır. Güney bölümü yani harim, mihraba paralel sekiz sahınlı, mihrap önü kubbeli ve eyvalıdır. Kuzey bölümü yani kayseriye ise mihraba paralel 4 sahınlıdır. Bu bölüm ard arda yerleştirilen iki kubbe ile vurgulanmıştır.

Malatya Ulu Cami; Anadolu’nun Türkleşmesi dönemindeki İran’daki Büyük Selçuklu İmparatorluğu cami mimari geleneğini Anadolu’da temsil eden tek örnek olarak önem kazanmıştır. Firuze ve patlıcan moru çini mozaiklerden geometrik yıldız geçmeler, kemer yüzünde kalmış olan kitabe ve yine zikzak biçiminde çini mozaiklerle kaplı sütunlar, caminin dikkat çeken süslemeleridir. Kubbe iç yüzeyi tuğla kaplamalı muhteşem bir çini süslemeye sahiptir. Kubbe etekleri ise üçgenlerin geometrik sanatı şeklinde örgü tuğlalar ile süslenmiştir.